Et Tutsulemek ve Tutsu Odasi

Elektrigin olmadigi zamanlarda etleri taze tutmak icin etler ya tuzlanir yani salamura yapilir ya da tutsulenirdi. Ulkemizde ise sucuk, pastirma ve kavurma seklinde depolanirdi. Gunumuzde ise artik bu yontemler depolamanin da otesinde damak zevki icin yapilmaya baslandi. Tutsu tadinda bira bulmak bile mumkun. Bizim konumuz ise etlerin nasil sucuk yapildigi ya da tutsulendigi degil, bunlarin mimari bir ihtiyaca donusmesi ve kendi mekanlari olan tutsu odalarini yaratmasi.

Gunumuzdeki endustriyel tutsuleme imkanlarinin olmadigi zamanlarda Ingiltere ve Kuzey Amerika'da ortaya cikan bir eklenti diyebiliriz tutsu odalarina. Gunumuzde de kendi etini evinde tutsulemek isteyen insanlar, bahcelerine tutsu odasi yapiyor veya yaptiriyor.

18. yy'dan bir tutsu odasi ya da binasi demek daha dogru. (gorselin kaynagi: http://www.nature.com/nature/journal/v529/n7585/fig_tab/529162a_F1.html)

A.B.D.'nin Kentucky eyaletinden eski bir tutsu odasi ornegi. (gorselin kaynagi: https://en.wikipedia.org/wiki/Smokehouse#/media/File:Reitman%27s_Smokehouse;_Campbell_County,_Kentucky.JPG)

Yigma tas tutsu odasi ornegi (gorselin kaynagi: https://www.gcv.org/Our-Blog/entryid/333)

TUTSU ODASI TASARIMI
Geleneksel tutsu odasi tasarimi, penceresiz, tek girisli ve havalandirmali ufak bir hacmin, konik veya piramit seklinde catiyla ortulmesinden olusmaktadir. Odunlarin yakildigi firin odanin icinde olabildigi gibi disina da konumlandirilabilir. Firinin disarida oldugu durumlarda, odun dumani borularla tutsu odasina tasinir ve asagi kisimdan odaya dagilmasi saglanir. Tutsu odasinin icinde etlerin asilmasi icin kancalar ve askilar bulunmalidir ve bu askilar etlerin rahatca dumanla temas edebilecegi kadar bosluk birakacak bicimde duzenlenmelidir. Dumanin cikisi icin havalandirma penceresi veya baca bulunmalidir. Havalandirma penceresi hava dolasimini saglamak icin olabildiginde yuksege yapilmalidir ve haserelere karsi pencereye tel gerilmesi gerekir. Tutsu odasi tugla, tas veya ahsap olabilir.

Asagida 1965 yilinda Dakota Devlet Universitesi Ziraat Bolumu tarafindan tasarlanan bir tutsu odasinin plan, kesit ve aksonometrik gorunusleri bulunmaktadir:

Plan (Beton zemin ve yerde duman girisi, ahsap struktur, ayrica yerde tuz kovasi bulunmaktadir.)

Kesit (Firin odanin disindadir ve duman boruyla tasinir)

Aksonometrik Gorunus (On kisimda tel gerilmis havalandirma penceresi ile onunde acilir kapinir kapak)

(Gorsellerin kaynagi: http://www.meatsandsausages.com/smokehouse-plans/smokehouse-frame-5695) Bu sitede baska tutsu odasi ornekleri ve et tutsulemeye dair bilgiler bulunmaktadir. 

Bir baska tutsu odasi ornegi (gorselin kaynagi: https://www.littlethings.com/diy-backyard-smoke-house/) Sitesinde adim adim nasil tutsu odasi yapilacagi anlatiliyor. Tugla subasman, ahsap govde. Bu ornekte havalandirma penceresi yerine catida baca bulunmaktadir.

Gunumuzde yapilan tutsu odasi tasarimlari fonksiyonel olup, mimari bir estetik tasimamaktadir; zaten mimarlar tarafindan da tasarlanmamislardir. 

Konuya ilgi duyanlar icin iki kitap onerisi ile bitirelim: